Ik sta voor een belangrijke beslissing. Zuchtend en puffend kom ik aan bij een van mijn dierbaren: Als ik dit doe dan dit, als ik dat doe dan dat. Stel ik mensen teleur als ik A doe? Stel ik mezelf teleur als ik b doe, en waar baseer ik het op: verstand of gevoel? De reactie op mijn verhaal varieert nogal, want het is een lang verhaal zonder kop of staart. Ik denk gewoon hardop, maar het komt blijkbaar nogal besluiteloos over. Dat klopt ook. Ik ben bezig met een behoorlijk actief denkproces en als ik klaar ben met het hinken op tweehonderd gedachten komt er heus wel een besluit.
Terug naar de reacties. ‘Ik kan je niet helpen, het is helemaal aan jou’. Goed om te horen, maar dat wist ik eigenlijk al. Na nog een uurtje: ‘wat een emoties, kun je niet gewoon een besluit nemen en dan aan emotiebeheersing gaan doen zodat je daarna dat besluit kunt uitvoeren?’ Eh, nee. Zo werkt het niet, niet bij mij. Wat is er trouwens mis met emoties?
Ik ben jaloers op mensen die snel en daadkrachtig kunnen besluiten en er dan in slagen om de andere optie los te laten. Ik denk voor, tijdens en na het proces alweer veel verder, aan de toekomst, aan dat waarvoor ik niet ga kiezen en wat dus nu al voelt als een soort verlies.
Precies dat kom ik zoveel tegen in het werken met mensen met fertiliteitsproblemen. Alles wat door mij heen gaat bij het nemen van een nog betrekkelijk eenvoudig besluit, speelt in grote mate een rol bij besluitvorming rond thema’s als nog een extra IVF-behandeling of een zwangerschap met een gedoneerde eicel. Het nemen van een besluit betekent een nieuwe kans, maar meteen ook een afscheid van een wens, een toekomstbeeld dat je al helemaal voor ogen had. Je moet vooruitdenken en je kan niet meer terug.
Het is helemaal aan jou, maar dat betekent niet dat ik je niet kan helpen. Ook niet dat een ander je niet kan helpen, maar die ander voelt zich vaak machteloos. Het is helemaal niet leuk om iemand waar je om geeft te zien worstelen, je ziet liever dat diegene goed in zijn of haar vel zit. Als jij zo snel mogelijk aan emotiebeheersing doet, gaat voor jou en voor die ander ogenschijnlijk alles gewoon weer zijn normale gang.
Natuurlijk stopt jouw gedachtenstroom daar niet door, net zo min als de emotie, alleen gaat die ondergronds.
Bij iemand wiens beroep het is, zijn gedachtenstromen en emoties nuttig en welkom. Helemaal mooi is het dan dat diegene meer mensen spreekt in jouw schuitje, en dat bovendien al een tijdje doet. Zodat je niet alles uit hoeft te leggen, geen rekening met de gevoelens van de ander hoeft te houden en emoties gewoon gezien kunnen worden als wat ze zijn: emoties, die ook weer voorbij gaan.
Wil je kunnen focussen op wat jij nodig hebt om tot een besluit te komen en wil je aandacht kunnen geven aan wat je verliest door die knoop door te hakken, zonder energieverlies, gun het dan jezelf en investeer. Zo kun je, wat er ook gebeurt, terugkijken op een echt en volledig besluitvormingsproces. Met alle gedachten, cirkelredeneringen en emoties die daarbij horen.